Azərbaycanın İsraildə səfirliyinin açılması hər iki ölkənin və hər iki xalqın tarixində çox mühüm əlamətdar hadisədir. İsrail və Azərbaycan əlaqələrinin daha da dərinləşməsində yeni səhifə açacaq və mühüm töhvə verəcək. İsrail və Azərbaycanın dostluğu təsadüfi münasibətlərə əsaslanmır və xalqlarımız arasındakı münasibət də yeni deyil və bu münasibətlərin çox qədim tarixi kökləri və hər iki xalq arasında məhz qardaşlıq bağları və ənənəsi vardır. Hər iki ölkə arasındakı dostluq və qardaşlıq münasibətləri məhz xalqlarımızın qədim köklərə söykənən tarixi qardaşlıq bağlarına əsaslanır. Və təsadüfi deyil ki‚ İsrail dövləti Azərbaycanın müstəilliyini tanıyan ilk dövlətlərdəndir və Azərbaycan müstəqilliyini qazandığı gündən məhz İsraillə çox yüksək əlaqələrə malikdir. Bu əlaqələr zamanla qardaşlıq müstəvisinə və müttəfiqliyə yüksəldi. Azərbaycanlılarla Yəhudilərin dostluğu və qardaşlığı minnilliklər öncəyə gedib çıxır. Əsrlər və yüzillərdir ki‚ Azərbaycan xalqı ilə Yəhudi xalqı arasında sarsılmaz dostluq və qardaşlıq bağları vardır. Və əlbəttə ki‚ İsraillə əlaqələrin daha da genişlənməsində və inkişaf etməsində xalqların qardaşlığı böyük rol oynayıb.  

Hər bir suveren ölkə kimi‚ Azərbaycan dövləti də öz siyasətini özünün və xalqının milli mararları üzərində qurur. Hər bir ölkənin milli‚ strateji və təhlükəsizlik maraqları o dövlətin rəsmi dövlət siyasətini təyin edir. Yəni‚ hər bir dövlətin rəsmi siyasəti hər hansı kənar təzyiq və müdaxilələrlə deyil‚ tamamilə öz daxili milli maraqları‚ xalqlararası münasibət üzərində qurulur. Azərbaycan müstəqil və suveren ölkədir və kimlə dostluq quracağını da yalnız Azərbaycan dövləti özü təyin edir. Kimsə buna müdaxilə və təzyiq edə bilməz və kimsə bu münasibətlərə hər hansı hədyan səsləndirə bilməz. Azərbaycanda əsrlər boyu‚ təqribi 2600-2700 ilə yaxındır Yəhudilər yaşayır. Yəhudilər Azərbaycanda hər zaman mehriban və dostluq şəraitində yaşayıb. Burada heçbir zaman anti-semitizm‚ yəhudi təqibi olmayıb. Azərbaycan xalqı bütün tarix boyu hər zaman Yəhudilərə dost olub. Azərbaycanda doğulan və xaricə köç edən Yəhudilər də hər zaman Azərbaycanı özünə vətən‚ Azərbaycan xalqını isə özünə qardaş xalq biliblər. Birinci və ikinci Qarabağ müharibəsində də Yəhudilər Qarabağın azadlığı və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda mətanətlə döyüşüb. Birinci Qarabağ müharibəsində çox sayda Yəhudi mənsubu könüllü döyüşərək şəhid olmuşdur. 

Xaricə köç edən Yəhudilər daim Azərbaycanla digər dünya ölkələri xüsusən ABŞ‚ İngiltərə‚ Almaniya‚ İtaliya və s. ölkələr arasında yaxşı münasibətlərin olmasına çalışaraq öz vətənləri Azərbaycana xidmət etməyə çalışırlar. İsraillə münasibətlərin qurulmasında isə Azərbaycandan Xaricə və İsrailə köç etmiş Azərbaycanlı Yəhudilərin böyük xidmətləri vardır. Hazırda İsraildə 100 min nəfərə yaxın Azərbaycanlı Yəhudi icması vardır. Bu kifayət qədər böyük bir rəqəmdir. Onlar İsrailin hər yerində Azərbaycançılıq təbliğatı aparır və ermənilərin törətdiyi Xocalı soyqırımından tutmuş bütün erməni vandalizmini bütün dümyaya çatdıraraq Azərbaycan naminə ermənilərlə mübarizə aparırlar. 2020-ci ilin Tovuz döyüşlərində və 44 günlük Azərbaycan və Erməmistan müharibəsində İsraildəki Azərbaycanlı Yəhudilər gecə-gündüz Azərbaycana və Azərbaycan ordusuna dəstək oldular‚ ermənilər əleyhinə aksiyalar keçirtdilər. Dünyanın hər yerində olan Azərbaycanlı Yəhudilər vətənləri Azərbaycan naminə mübarizə apardılar. 
Azərbaycandakı yerli Yəhudi icmaları da var qüvvəsilə Azərbaycan dövlətinin və əsgərinin yanında oldular və bir neçə azərbaycanlı Yəhudi könüllü olaraq 44 günlük müharibədə döyüşlərdə iştirak etdi. Bütün bunlar Azərbaycan və İsrailin dostluğunu şərtləndirən əsas amildir. Azərbaycan və İsraili heçbir maddi maraq yox‚ milli maraqlar birləşdirir. Azərbaycan dünyada İsraildən sonra ən sıx və kompakt şəklində yaşadığı ikinci ölkədir. Dünyanın hər yerində və İsraildə yüzminlərlə Azərbaycanlı Yəhudi Azərbaycanın milli maraqlarını və Azərbaycançılığı təbliğ edərək‚ münasibətlərin daha da dərinləşməsinə çalışırlar. Çünki bizim təqribi 3000 ilə yaxın nəhənh bir tariximiz var. Dostluqlar bu tarixin üzərindədir. Bu‚ dövlətlərin istəyindən əlavə olaraq‚ məhz xalqların dostluğudur. Xalqların birgə sifarişidir. Tarixi zərurətdir. Azərbaycan və İsrail dövlətləri buna biganə yanaşa bilməz. Dövlətlərin ana siyasəti xalqların münasibəti üzərində qurulur. Azərbaycan xalqı ilə Yəhudi xalqı 2600-2700 illik bir tarixi əhatə edən dərin və ağır sınaqlardan çıxaraq qardaşlaşmış xalqlardır. 

Azərbaycan və İsrail münasibətlərinin təməlində‚ birmənalı olaraq məhz xalqların sarsılmaz səmimi dostluğu və qardaşlığı dayanır.    



Hazırda qonşu İranın bir çox şəhər və qəsəbələrində‚ bir çox müsəlman ölkələrində qondarma və uydurma erməni soyqırımını əbədiləşdirmək üçün abidələr ucaldılıb. Amma Xocalı soyqırımına dair İranda heçbir abidə yoxdur. Və qonşu İrandan heç vaxt Azərbaycan xalqı və dövləti ilə həmrəylik nümayişi edilməyib. Amma və lakin bütün bunların əksinə olaraq İsrail hökuməti və Parlamenti erməni soyqırımı layihəsini qətiyyəylə rədd edərək‚ Azərbaycan‚ Türkiyə və bütün Türk xalqları ilə qardaşlıq nümuməsi olaraq həmrəylik nümayiş etdirilib. Xocalı soyqırımının günahsız qurbanları da hər il İsraildə anılmaqda və erməni vəhşiliyi dilə gətirilməkdədir. 
İsrail və Azərbaycan dostluğu bölgənin‚ İsrail və Türkiyə dostluğu isə dünyanın təhlükəsizliyinə bir töhvədir.

Azərbaycan və İsrail dövlətlərinin rəhbərləri sadəcə öz tarixlərinə‚ ölkəsinin milli maraqlarına və öz xalqlarına sədaqət göstərərək zamanla bu tarixi dostluğu və ənənəni daha da rəsmiyyətə çevirmişlər. Hər hansı bir kənar düşmən qüvvə xalqların bu dostluğunu və qardaşlığını poza bilməz. 
Xalqların münasibəti maddi maraqlar üzərində yox‚ səmimi dostluq və qardaşlıq üzərində qurulur. 
Yəhudi xalqı tarixən olduğu kimi‚ bundan sonra da Azərbaycan xalqının və dövlətinin yanındadır. Azərbaycan və İsrail strateji tərəfdaş və müttəfiqdir. Siyasi‚ iqtisadi‚ hərbi və təhlüləsizlik sahəsində Azərbaycan və İsrail ən etibarlı müttəfiqdir. Hazırda İsrailin enerji tələbatının çox hissəsini Azərbaycan ödəyir‚ Azərbaycanın hərbi sahədəki tələbatının əhəmiyyətli hissəsini İsrail təmin edir. İsraildə Azərbaycanın Səfirliyinin açılması bu əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə və daha da dərinləşməsinə şərait yaradacaq. Səfirliyin fəaliyyətə başlaması iki ölkə arasındakı dostluğu və müttəfiqliyi‚ hərbi və strateji əməkdaşlığı daha da möhləndirəcək. Azərbaycan və İsrailin münasibətlərinin daha da möhkəmlənməsi‚ hərbi və təhlükəsizlik  əməkdaşlıqların daha da dərinləşməsi bölgənin təhüləsizliyinə mühüm töhvədir.  

Bu dostluq və qardaşlıq bağları daha da möhkəmlənməli və dərinləşməlidir. İsraildə Azərbycanın Səfirliyinin açılması hər iki ölkə‚ dövlət və hər iki xalq üçün uğurlu və düşərli olacaq və münasibətlərin daha da dərinləşməsinə təkan verəcək. Bu‚ hər iki ölkənin siyasi‚ strateji və təhlükəsizlik maraqlarına xidmət edəcək. 



Dr. Mirsamir Məmmədov  

İsrail Təhlükəsizlik Akademiyasının 
Qafqaz üzrə Azərbaycan
Respublikasındakı Regional
Nümayəndəliyimin Direktoru   

__________________________________________ 


Mirsamir Mammadov: "The opening of the Embassy of Azerbaijan in Israel will open a new important page in relations and will serve the political and security interests of both countries."


 The opening of the embassy of Azerbaijan in Israel is a very important and significant event in the history of both countries and both peoples.  It will open a new page and make an important contribution to deepening the relations between Israel and Azerbaijan.  The friendship between Israel and Azerbaijan is not based on casual relations, and the relationship between our peoples is not new either, and these relations have very ancient historical roots, and the ties of brotherhood and tradition between both peoples.  Friendship and fraternal relations between the two countries are based on the historical bonds of brotherhood of our peoples, which are based on ancient roots.  And it is no coincidence that the state of Israel is one of the first states to recognize the independence of Azerbaijan, and Azerbaijan has had very high relations with Israel since its independence.  Over time, these relations rose to the level of brotherhood and alliance.  The friendship and brotherhood of Azerbaijanis and Jews goes back thousands of years.  There have been unbreakable bonds of friendship and brotherhood between the Azerbaijani people and the Jewish people for centuries.  And, of course, the brotherhood of peoples played a big role in the further expansion and development of relations with Israel.

 Like every sovereign country, the state of Azerbaijan also bases its policy on the national goals of itself and its people.  The national, strategic and security interests of each country determine the official state policy of that country.  In other words, the official policy of each state is based entirely on its own internal national interests and international relations, not with any external pressures and interventions.  Azerbaijan is an independent and sovereign country, and only the state of Azerbaijan decides with whom to establish friendship.  No one can interfere and pressure it, and no one can make any gift to this relationship.  Jews have been living in Azerbaijan for centuries, about 2600-2700 years.  Jews have always lived in friendly and friendly conditions in Azerbaijan.  There has never been anti-Semitism, persecution of Jews here.  The people of Azerbaijan have always been friends with the Jews throughout history.  Jews who were born in Azerbaijan and migrated abroad have always considered Azerbaijan their homeland and the Azerbaijani people as their brotherly people.  In the first and second Karabakh war, the Jews fought resolutely for the freedom of Karabakh and the territorial integrity of Azerbaijan.  In the first Karabakh war, a large number of Jews voluntarily fought and died.

 Jews immigrating abroad constantly visit Azerbaijan and other countries of the world, especially USA, England, Germany, Italy, etc.  they try to serve their homeland Azerbaijan by trying to have good relations between the countries.  Azerbaijani Jews who migrated from Azerbaijan abroad and to Israel have great services in establishing relations with Israel.  Currently, there are about 100,000 Azerbaijani Jewish communities in Israel.  This is quite a large number.  They are promoting Azerbaijanism all over Israel and are fighting with Armenians for the sake of Azerbaijan, spreading all Armenian vandalism to the whole world, starting from the Khojaly genocide committed by Armenians.  In the Tovuz battles of 2020 and the 44-day war between Azerbaijan and Armenia, Azerbaijani Jews in Israel supported Azerbaijan and the Azerbaijani army day and night, held actions against Armenians.  Azerbaijani Jews from all over the world fought for the sake of their homeland, Azerbaijan.
 The local Jewish communities in Azerbaijan also sided with the Azerbaijani state and soldiers with all their strength, and several Azerbaijani Jews volunteered to fight in the 44-day war.  All this is the main factor determining the friendship between Azerbaijan and Israel.  Azerbaijan and Israel are united by national interests, not any financial interests.  Azerbaijan is the second most densely and compactly populated country in the world after Israel.  All over the world and in Israel, hundreds of thousands of Azerbaijani Jews are promoting the national interests of Azerbaijan and Azerbaijanism, trying to deepen relations.  Because we have a huge history of about 3000 years.  Friendships are based on this history.  This, in addition to the desire of states, is precisely the friendship of peoples.  It is a joint order of peoples.  It is a historical necessity.  The states of Azerbaijan and Israel cannot be indifferent to this.  The main policy of the states is based on the attitude of the people.  The Azerbaijani people and the Jewish people are fraternal nations that have come out of deep and difficult trials covering a history of 2,600-2,700 years.

 At the foundation of the relations between Azerbaijan and Israel is the unwavering sincere friendship and brotherhood of the peoples.



 Currently, in many cities and towns of neighboring Iran, in many Muslim countries, monuments have been erected to perpetuate the so-called and fictitious Armenian genocide.  But there is no monument to the Khojaly genocide in Iran.  And there has never been a show of solidarity with the people and state of Azerbaijan from neighboring Iran.  However, in contrast to all this, the Israeli government and Parliament strongly rejected the Armenian Genocide project and showed solidarity with Azerbaijan, Turkey and all Turkic peoples as an example of brotherhood.  Innocent victims of the Khojaly genocide are commemorated in Israel every year and Armenian brutality is spoken about.
 The friendship between Israel and Azerbaijan is a contribution to the security of the region, and the friendship between Israel and Turkey is a contribution to the security of the world.

 The leaders of the states of Azerbaijan and Israel simply showed loyalty to their history, the national interests of their country and their people, and over time, they turned this historical friendship and tradition into a formality.  Any external enemy force cannot destroy this friendship and brotherhood of peoples.
 People's relations are not based on material interests, but on sincere friendship and brotherhood.
 The Jewish people, as it was historically, will continue to be with the people and state of Azerbaijan.  Azerbaijan and Israel are strategic partners and allies.  Azerbaijan and Israel are the most reliable allies in political, economic, military and security fields.  Currently, Azerbaijan pays most of Israel's energy needs, and Israel provides a significant part of Azerbaijan's military needs.  The opening of the Embassy of Azerbaijan in Israel will create conditions for further strengthening and deepening of these relations.  The opening of the embassy will strengthen friendship and alliance, military and strategic cooperation between the two countries.  Further strengthening of relations between Azerbaijan and Israel, deepening of military and security cooperation is an important contribution to the stability of the region.

 These bonds of friendship and brotherhood should be further strengthened and deepened.  The opening of the Embassy of Azerbaijan in Israel will be successful and useful for both countries, states and both peoples, and will give impetus to further deepening of relations.  This will serve the political, strategic and security interests of both countries.



Dr.  Mirsamir Mammadov

 Director of the Regional Representation
of the Israeli Security Academy
in the Caucasus in the Republic
of Azerbaijan